İş yerlerinde neden sıklıkla “aile olma” vurgusu yapıldığını hiç düşündünüz mü? Neden yaptığı işler karşılığında para ödediğimiz bir insana ailenin bir parçası olduğunu hissettirmek isteriz? Bunun cevabının güçlü ve başarılı bir takım yaratmak olduğu aşikar olmakla birlikte neden özellikle “aile” kavramı üzerinden bağlantı kurulmak istendiğine odaklanıldığında başarılı bir takım kurmak için gerekenler de ortaya çıkmış olacaktır.

Anne, baba ve iki çocuktan oluşan çekirdek bir aile düşünelim, bu kurumun başarısı öncelikli olarak ebeveynlerin takım olarak çocuklara doğru liderlik yapabilmelerinden geçer. Birbirlerini tamamlayıcı ve destekleyici bir takım gibi liderlik eden ebeveynler çocukların gözünde güçlü bir figür oluşturacaktır. Bununla birlikte liderliği çocuklara emir vermek olarak görmeyen aksine hayatı öğrenme sürecinde yol gösteren, çocukları yetenek ve isteklerine göre yönlendiren, çocuklara sağlıklı bir iletişim kurma becerisini geliştirmede örnek olan, çocukların birer birey olduğunu kabul edip fikirlerine saygı duyan ebeveynlerin çocuklarla ilişkisinin temeli sağlam bir şekilde atılmış olur ve iş hayatında kurulmak istenen bu başarılı takımın ilk adımı da başarılı bir liderden geçiyor.

1-Liderlik

Aile metaforundan sıyrılarak devam edecek olursak iyi bir liderin kendini göstermesi takım kurma sürecinde başlar. Bu süreçteki öncelik belirli bir pozisyon için bir kişi seçmekten ziyade takım oluşturmak olduğundan takıma seçilecek adayların alanlarındaki bireysel başarılarına odaklanmak istenilen başarıyı elde etmede engeller oluşturabilir. Takıma alınacak manuel ve otomasyon test uzmanlarının başvuran adaylar arasındaki en güçlü özgeçmişe sahip olanını seçmek ve çalışanın kişisel özelliklerini gözardı etmek yapılacak en temel yanlışlardan biri olacaktır. Kişisel başarısına odaklanmış biri takımın başarısızlıklarını önemsemeyebilirken takım ruhuyla çalışanlar birbirlerinin zayıf yönlerini kapatmaya odaklanacaklardır, bu insanları bir araya getirebilmek de ancak iyi bir lider ile mümkündür. İyi bir liderin oluşturması gereken başka önemli faktör ise iş yeri kültürüdür.

2- İş Yeri Kültürü

Oluşturulan takımın küçük ölçekli bir toplumsal yapıyı temsil ettiğini söyleyebiliriz, bu da bizi her toplumda olan bir olguya yönlendirir, kültür. İş yeri kültüründeki en kritik parça ise güvendir. Takım üyelerinin fikirlerini belirtmekten, hata yapmaktan korkmadığı ortamda çalışanlar arasında gruplaşma olmayacaktır veya takımdan bağımsız hareket etme ihtiyacı duyulmayacaktır. Bununla birlikte maddi güvenin de gözardı edilmemesi gerekiyor. Yıllardır söyleneni hatırlatmakta fayda var: Eşit işe eşit ücret. Maaş belirlemesinin cinsiyete değil yapılan işe göre belirlendiği ve piyasa şartlarına göre adil bir şekilde yapıldığı durumlarda iş sözleşmelerinde yapılan gizlilik maddesine de ihtiyaç duyulmayacaktır. Unutulmamalıdır ki “Bu benim işim değil.” tarzı söylemler iş yerinde tehlike çanlarının çaldığının ve liderin yönetme becerisine karşı güvenin ile maddi güvenin sarsılmaya başladığının göstergesidir. Yine güven ile bağlantılı olarak iş yerlerinin sinsi virüsü olan mikro yönetimden bahsetmemek olmaz. Bunun nedenini liderlerin mükemmelliyetçiliği olduğu iddia edilse de çalışanlara karşı güvensizlikten kaynaklı olduğunu söylemek daha gerçekçi olacaktır. Ekibe sunulmuş güven ortamının sadece kağıt üzerinde değil pratikte işlerliğinin olduğu durumlarda yöneticilerin bu hataya kapılacağı çok da mümkün olmayacaktır.

3- Kişisel Özellikler

Bir test takımı oluşturulmak istendiğinde takıma seçilecek kişilerin ünvanları haricinde belli kişisel özelliklere sahip olması gerekir ve bunun en başında detaylara önem verilmesi gelir. Bunun dışında kişilerin iletişim becerileri de takımın başarısını etkileyen faktörlerden biridir. Teknoloji şirketlerinde sıkça karışılaşılan multikültürel yapıdan örnekleyerek devam etmek gerekirse takım içerisinde farklı anadili olan insanların birbirleriyle konuşurken ortak konuşulan dil yerine kendi ana dillerini konuşmaları ekibin iletişimden kopmasına neden olmaktadır, işte burada güçlü iletişim becerisi devreye girer çünkü güçlü iletişim becerisi ile kastedilen yalnızca kendini ifade edebilmek anlamına gelmez. Belki sadece iş arkadaşına öğlen yemeğinde nereye gideceğini sormuştur fakat bunu başkalarının anlayamayacağı br ortamda sormak diyaloğun içeriğinden bağımsız olarak diğer ekip arkadaşlarını iletişimden uzak tutmaya yönelik düşmanca bir tavır olarak anlaşılabilir ve güçlü iletişim becerisi olan insanlar iş ortamında parçası olduğu ekibe zarar verecek iletişim senaryoları içine girmekten kaçınırlar.

Buraya kadar başarılı bir takım oluşturmak için gereken genel özelliklerden bahsettik. İyi bir lideriz, güçlü bir iş yeri kültürümüz var ve ekibimize nasıl insanlar dahil edeceğimizi biliyoruz. Peki pratikte bir test takımını nasıl oluşturmalıyız?

İşe alım süreci dendiğinde akla gelen belli başlı metotlar vardır ve genellikle hatalar denizinde yüzen balık gibilerdir. Test takımı oluşturmak için ilk olarak ilan açarız ve kişilerin özgeçmişleri ile başvurmasıyla ilk eleme süreci ve ilk hata burada başlar. Bir kişinin başarılı eğitim hayatı oluşturacağımız takım içerisinde uyum içerisinde çalışacağına dair güçlü bir kanıt oluşturmaz. Bunun yerine ilana başvuran kişilere otomatik olarak test bağlantısı yönelendirilerek daha güvenilir değerlendirme yapabiliriz. Test takımı oluşturduğumuza göre hata bulmadaki ve detaylardaki becerisini test etmeye yönelik sorular hazırlanabilir. Burada kast edilen test senaryosu oluşturmak ya da teknik bir soru sormak değil, aksine günlük hayattan normal sorular gibi görünen sorular olmalıdır ki kişinin dikkatine ve titizliğine dair fikir oluşturabilsin. Bu süreci geçen kişilerle yapılan yüz yüze görüşmelerde ise “Ekip çalışmasına yatkın mısınız?”, “Baskı altında çalışabilir misiniz?” gibi hiçbir işe yaramayan sorulardan ziyade basit durum senaryoları üzerinden mülakat gerçekleştirilebilir ya da konferans görüşmesi ile bire bir mülakat yerine birden fazla adayla birlikte görüşme yapılabilir. Bunun sonucunda seçilen kişilerden kurulan ekip için yine de güçlü bir ekiptir diyemeyiz. Bunu da yalnızca ekibe görev verildikten sonra gözlemleyebiliriz.

Görüldüğü üzere başarılı bir test ekibi kurmak zaman alan, emek isteyen ve maliyetli bir süreç. Yine vakit ve emek isteyen ama daha başarılı sonuçlanabilecek bir diğer yöntem ise yeni işe alımları eğitim ile seçmek. İş hayatındaki sürece benzer şekilde görevlerin verildiği eğitimde süreci elemeyi siz yapmıyorsunuz, yalnızca uyum sağlayabilenler devam ediyor ve eğitimi tamamlıyor kısaca “survival of the fittest”.