Yazılım ürününün hem üretim hem de müşterideki kullanım süreci boyunca geçirdiği tüm aşamalar yazılım geliştirme yaşam döngüsü (“Software Development Life Cycle”, “SDLC”) olarak adlandırılır. Yazılım dünyasının literatüre kattığı bir yaklaşım olan SDLC şu zamanlarda “Systems Development Life Cycle” ismi ile daha çok anılmaya başlandı diyebiliriz. Her “sistem” geliştirilebilen bir yapıya sahip olduğundan dolayı, sadece yazılımı düşünmeksizin herhangi bir sistemde çalışırken de döngüdeki aşamalardan geçilir. Peki, yazılım testinin bu döngüdeki yeri ne kadar önemli ve geleceği nasıl olacak? Bu yazımızda bu soruların yanıtlarını arayacağız.
Döngüde Test
Girdiğimiz internet sitesinin açılmadığı, akıllı cep telefonlarının hata verdiği, bankamatiklerin işlem sırasında arıza yaptığı gibi durumların hepsinin altında bir yazılım hatası yatıyor. Fakat bu yazılım hatalarını test edip hataları minimuma indirgemek mümkün. Yazılım testinin döngüdeki yeri, kodlama tamamlandıktan ve modüller test için yayınlandıktan sonra başlar. Bu aşamada, geliştirilen yazılım kapsamlı bir şekilde test edilir ve bulunan tüm kusurlar, düzeltmeleri için geliştiricilere atanır.
Başlangıç olarak erken test et yaklaşımı ile (early testing) hareket edip, analiz aşamasından itibaren test bakış açısına sahip olmamız hata yapma oranımızı ve maliyetleri (zaman, para, prestij vb.) düşürecektir. Birim testleri, duman testleri, yanlış değer testleri, kabul testleri, kullanım senaryo testleri, yük testleri, kullanıcı kabul testi, yoldan geçen adam testi, test otomasyonu gibi sürece ve duruma göre uygulanabilecek çok farklı kategoride ve derinlikte test türü bulunmaktadır. Yazılım, müşterinin beklentisine göre istenilen noktaya kadar yapılır. Test uzmanları, yazılımın müşterinin standardına uygun olduğundan emin olmak için SRS belgesine başvurur.
Yazılım Testi Neden Önemli?
Ürettiğimiz her şeyi kontrol etmeliyiz çünkü işler her zaman istediğimiz gibi gitmeyebilir ve gözümüzden kaçan bazı durumlar hatalara neden olabilir. Bu hataların bazıları göz ardı edilebilecek kadar önemsizdir, ancak bazıları maliyetli ve daha da önemlisi tehlikeli boyutlarda olabilir. Bu yüzden yazılım testi aşağıdaki 4 nedenden dolayı çok önemlidir:
- Yazılım testi, yüksek ürün maliyetinden ve mali zarardan korur.
Projenizde test yaptırmak uzun vadede tasarruf sağlar. Yazılım geliştirme birçok aşamadan oluşur ve eğer hatalar daha erken aşamalarda yakalanırsa bunları düzeltmenin maliyeti çok daha düşüktür. Bu nedenle, mümkün olan en kısa sürede test yaptırmak önemlidir. Bir yazılım projesi için teknik olarak eğitimli ve deneyimli test uzmanlarını ekiplere dahil etmek tıpkı bir yatırım gibidir ve doğrudan ekonomiye fayda sağlar.
- Üründe oluşabilecek güvenlik açıklarını minimuma indirir.
Günümüzde kullanıcı bilgilerinin çalındığı veya bilgisayar korsanlarının bu bilgileri ele geçirip kendi çıkarları için kullandığı birçok durum yaşanmaktadır. İnsanların güvenebilecekleri ürünleri aramasının nedeni de budur. Kişisel bilgilerimizle ne yaptığımızın, bankacılık bilgilerimizin ve diğer güvenlik unsurlarımızın gizli kalması gerekmektedir. Güvenlik açığı oluşturabilecek bu hizmetleri test ederek en aza indirgemek mümkündür.
- Yazılım testi ürün kalitesini arttırır.
Ürünler her zaman kullanıcılara hizmet eder, bu nedenle sağladığı hizmetin kalitesi çok önemlidir. Mükemmel müşteri deneyimi sağlamak için uygulamanın veya verilen hizmetin düzgün çalışması gerekmektedir. Örneğin, bir uygulamanın grafiklerinin düzgün hizalanıp hizalanmadığı, başlıca görevleri yerine getirip getirmediği ve buna benzer durumların nasıl çalıştığı test edilir. Testin ardından bulunan hataları onarmak ürünün kalitesini arttırır.
- Müşteri memnuniyetini sağlar.
Bir ürün sahibi için nihai hedeflerden biri müşteri memnuniyetini yüksek seviyede tutmaktır. Uygulamaların ve yazılımların test edilmesinin nedenleri, mümkün olan en iyi kullanıcı deneyimini sunmaktır. Bu büyük pazarda kaliteli bir ürün yapmak, uzun vadede güvenilir müşteriler kazanılmasına yardımcı olur.
Gelecekte Neler Bekliyor
Teknolojik gelişimin baş döndürücü ilerlemesi göz önüne alındığında yazılımcıların ve kalite birimlerinin işinin gittikçe zorlaştığı görülmektedir. Bu ilerlemeye istinaden otomasyon ihtiyacı da artmaktadır. Test yazılımı ihtiyacının da teknoloji ile paralel ilerlediği görülmektedir.
Piyasada çok hızlı değişen mobil uygulamalar için şirketlerin odaklandığı konu müşterilerin deneyimlerini sorunsuz kullanılabilmesidir. Kullanıcıların deneyimlerinin test edilmesi, insan deneyimlerinin test edilmesi demektir. Otomasyon testleri ne kadar hızlı gelişirse gelişsin insan faktörüne dokunulduğu için kalite ve güvence konusunda manuel testlerin önemini yitirmeyeceği düşünülmektedir. Bu bağlamda hem manuel hem otomasyon testlerini doğru yaklaşımlarla kullanabilmek daha fazla önem kazanacaktır.
Otomasyon Testi
Otomasyon testi, yapay zeka teknolojisi ve görsel modelleme üzerine kuruludur ve test otomasyonuna hitap eden test senaryolarının hızlandırılmasını sağlar. Gelişmiş otomatikleştirilmiş test araçlarını kullanarak sıfır kodlama bilgisi ile test senaryoları oluşturabilir ve yinelenen test senaryolarına harcanan süre minimuma indirgenebilir. Kodsuz otomatik test araçları giderek daha fazla benimsenecek ve bu teknoloji gelecekte yerini koruyacaktır.
Otomasyon için Makine Öğrenimi ve Yapay Zekâ
Yazılım testindeki en son trendlere göre, makine öğrenimi geleceğin ana değişim alanlarından biridir. Halihazırda uygulamaların geliştirilmesinde ve kullanımında bazı dikkate değer değişiklikler yapılmaya başlandı. Bu doğrultuda yapay zekâ pazarı büyük ölçüde artıyor, bu da BT endüstrisinin giderek daha fazla makine öğrenimine geçtiği anlamına geliyor.
Makine öğrenimi şunları kontrol edebilir ve test edebilir:
- Aşırı veya tam tersini bulmak için test takımının optimizasyonu
- Önceki kontrollere dayalı temel test konfigürasyonlarının tahmini
- Otomatik olarak yapılması gereken kimlik kontrollerini yapabilme (günlük analizi)
- Regresyon testinin sıralaması için büyük risk uygulama durumunu belirleme (kusur analizi)
IoT ve Büyük Veri Testi için Artan Talep
IoT, yepyeni bir dizi test gereksinimi oluşturduğundan, bu alanda otomatikleştirilmiş testlerin oynayacağı önemli bir rol vardır. Gerçek zamanlı testlerin zorlukları göz önüne alındığında, simülasyon modelleri de çok önemli olacaktır. Test araçları ve prosedürlerinin WiFi, Bluetooth, CDMA ve 3G dahil olmak üzere çeşitli iletişim protokollerini doğrulaması gerekecektir.
IoT testi, bir dizi yeni zorluğun yanı sıra daha iyi test uygulamaları için fırsatlar da ortaya çıkaracaktır. Sağlam QA uygulamalarını takip eden bu ürünler veya sistemler, kendileri için iş kazanımlarının yanı sıra daha güvenilir sistemler yaratacaktır.
Büyük veri testini giderek daha yaygın bir uygulama haline getiren bir başka büyük fenomen de verilerin pazarlama stratejileri oluşturmanın yeni hükümdarı olmasıdır. Şirket süreçleri her yıl oldukça karmaşık hale geliyor, bu nedenle büyük veri testi gereksinimleri gelecekte de bizimle kalmaya devam edecek.